چیلر یکی از دستگاه های پرکاربرد در صنایع و منازل است. در قدیم برای ایجاد سرما یخ و برف را در محفظه های مخصوصی نگهداری می کردند. حدوداً 200 سال پیش مایکل فارادِی با انجام یکسری آزمایش ها، مبنایی برای کار ماشین های جذبی ارائه داد. در انگلستان نخستین ماشین تبرید دستی براساس این مبنا تحولی در صنعت تبرید ایجاد کرد. سپس ارائۀ سیکل جذبی با استفاده از آمونیاک توسط فردیناند کاره مبنای اولین چیلر های جذبی شد.
چیلر چیست و چه کاربردی دارد؟
چیلرها، دستگاه هایی جهت سرمایش و گرمایش جریان هوا هستند. این دستگاه ها از طریق سیکل های تبرید و مبدل های حرارتی، سبب جذب گرما از یک مایع می شوند. این فرآیند جهت خنک کاری تجهیزات و یا جریان های فرآیندی کاربرد دارد. به طور کلی از انواع چیلر، در دستگاه های سرمایشی خانگی، تهویۀ مطبوع و تهویه های صنعتی بزرگ، خنک کاری تولیدات و ماشین آلات، نگهداری مواد غذایی و صنایع شیمیایی استفاده می کنند.
تفاوت چیلر خانگی و صنعتی در چیست؟
دستگاه های صنعتی به صورت تراکمی و یا جذبی طراحی می شوند. از این نوع دستگاه ها جهت تولید سرما در محیط های صنعتی، سردخانه صنعتی و تولید سرما در فرآیندهای صنعتی استفاده می کنند. توان دستگاه های صنعتی زیاد است. در مقابل دستگاه های خانگی ابعاد کوچکتری دارند. همچنین توان این دستگاه ها نسبت به دستگاه های صنعتی کمتر است. از دستگاه های خانگی، جهت تولید سرما در ابعاد کوچک از قبیل آپارتمان، ساختمان های تجاری و اداری استفاده می کنند.
انواع چیلر
این دستگاه ها، در انواع مختلف تولید می شوند. از انواع مختلف این دستگاه می توان به نوع صنعتی و خانگی آن اشاره کرد. به طور کلی این دستگاه را به دو نوع تراکمی و جذبی تقسیم می کنند. دستگاه های تراکمی خود به چهار گروه تقسیم می شوند. در نوع تراکمی، از انرژی الکتریکی و در نوع جذبی، از انرژی حرارتی برای ایجاد سرمایش استفاده می کنند.
در دستگاه های تراکمی گاز را از طریق کمپرسور متراکم می کنند. گاز متراکم شده به کندانسور وارد و از طریق آب یا هوای محیط خنک و به مایع تبدیل می شود. سپس مایع وارد خنک کننده می شود. در اینجا فشار کمتری به مایع وارد می شود. این کاهش فشار سبب تبخیر مایع شده و مایع سرد کننده با گرفتن حرارت پنهان سبب ایجاد سرمایش می شود.
در دستگاه های جذبی با استفاده از چرخۀ تبرید جذبی و استفاده از حرارت حاصل از شعلۀ مستقیم و یا آب بخار، سرما ایجاد می کنند. در این نوع دستگاه ها از جذب کننده و مواد حرارتی به جای کمپرسور استفاده می شود. به طور کلی در نوع تراکمی و جذبی در اواپراتورها از گرمای آب تهویۀ ساختمان جهت تبخیر یک مبرد فرار در فشار پایین استفاده می کنند. گاز مبرد فشار پایین را از اواپراتور می گیرند و گاز مبرد فشار بالا را به کندانسور منتقل می کنند. در هر دو نوع دستگاه گاز مبرد در کندانسور تقطیر می شود. در هر نوعی از دستگاه مبرد همواره در سیکل در گردش است.
چیلر از چه قطعاتی تشکیل شده است؟
این دستگاه، در نوع تراکمی از قطعات مختلفی تشکیل شده است. در اینجا برخی قطعات دستگاه را به شما معرفی می کنیم.
کمپرسور، دستگاهی فیزیکی جهت کاهش حجم گاز و افزایش فشار آن است. انواع مختلفی کمپرسور از قبیل گریز از مرکز، دورانی و محوری و … وجود دارد.
کندانسور از دیگر اجزا است که وظیفۀ آن خنک کردن است. این قطعه، در تبدیل بخار به مایع کاربرد دارد. از این قطعه در فرآیند تولید برق و پالایشگاه ها استفاده می کنند. این قطعه دقیقاً نقطۀ مقابل اواپراتور است.
اواپراتور جهت تبدیل فاز مایع به فاز گاز کاربرد دارد. در واقع این قطعه تبخیر کننده است.
شیر انبساط، قسمتی از سیستم های تهویه مطبوع است که میزان ورودی به اواپراتور را کنترل می کند. در واقع شیر انبساط تعیین می کند چه مقدار سیال فوق گرم به اواپراتور برسد. این قطعه در دستۀ کنترل کننده های مکانیکی قرار دارد.
لرزه گیر از دیگر قطعات است که جهت کاهش ارتعاشات به کار می رود. این قطعه، در همه جا از گوشی گرفته تا هواپیما کاربرد دارد. تابلوی برق، یک اتاقک کوچک متشکل از سیم پیچی کلیدهای مختلف است. این تابلوها از قطعاتی شامل کلید، قطعات کنترلی، حفاظتی و لوازم نمایشگر ساخته شده اند.